PROMuisti - Varsinais-Suomen ja Satakunnan muistihoitajat ja -koordinaattorit muistiasiakkaan hoitoa ja palveluja kehittämässä
Julkaisupäivä: 25.08.2023
Varsinais-Suomen ja Satakunnan Muistiluotsi ylläpitää PROMuisti-nimistä verkostoa, joka koostuu Satakunnan ja Varsinais-Suomen hyvinvointialueiden muistihoitajista ja -koordinaattoreista. Verkostotyön tarkoituksena on kehittää hyvinvointialueiden muistiasiakkaiden ja heidän läheistensä asiakasohjausta, muistiasiakkaiden palveluja ja asumista sekä varmistaa, että muistisairaiden ja heidän läheistensä ääni kuuluu hyvinvointialueiden toiminnassa ja sen kehittämisessä.
Vuonna 2023 on tehty PROMuisti-verkoston ja verkoston jäsenten työnkuvan nykytilan analyysia ja kehitetty yhdessä verkoston toimintaa hyvinvointialueiden aloitettua toimintansa. Muistiluotsin aluesuunnittelija Sanna Kytölä kontaktoi keväällä verkoston jäsenet ja keskusteli heidän kanssaan sähköpostitse, TEAMS-tapaamisina tai henkilökohtaisella tapaamisella.
Nykytilan kartoituskeskustelujen perusteella nousi useita yhteisiä huolen aiheita:
- Hyvinvointialueille siirtyminen on herättänyt huolta sekä ammattilaisissa että asiakkaissa.
- Epävarmuus siitä, miten eri alueiden jo toimivia hyviä käytäntöjä voidaan tulevaisuudessa muuttaa yhtenäisen mallin tai käytännön vuoksi
- Huoli siitä, että tämänhetkinen laaja-alainen ja kokonaisvaltainen työnkuva voi muuttua jatkossa esim. pelkäksi testien tekemiseksi tai pelkäksi seurannaksi.
- Jono CERAD-testiin (kognitiivinen tehtäväsarja, jolla arvioidaan kognitiivisia toimintoja) on osassa alueita pitkä.
- Joissain alueilla joutuu odottamaan liian pitkään geriatrin tai lääkärin vastaanotolle tai kuvantamisiin. Lääkäripalveluista on kova pula (varsinkin geriatreista ja neurologeista), joka viivästyttää muistidiagnoosin saantia.
- Yhteistyö erikoissairaanhoidon poliklinikoiden kanssa on joissain tapauksissa ollut jäsentymätöntä ja vasta kehittyvää.
- Potilaista osa siirtyy yksityisiin lääkärikeskuksiin ja saavat siellä diagnoosin ja jatkoseurannan. Heistä osa ei saa ohjausta julkisen tai kolmannen sektorin muistisairaille suunnattuun toimintaan, palveluihin tai tukimuotoihin.
- Työikäisten muistisairaiden erityiskysymykset
- diagnosointi keskittynyt pääasiassa erikoissairaanhoitoon ja heidän hoito- ja palvelupolkunsa sen jälkeen on epäselvä
- CERAD- testin käyttö seulontamenetelmänä ei ole paras alle 65-vuotiailla potilailla
- Muistihoitajan ja -koordinaattorin työ on välillä yksinäistä ja vertaistukea on ollut tarjolla huonosti.
Keskusteluissa löytyi myös paljon tyytyväisyyttä ja ylpeyttä omasta työstä:
- Työtä saa tehdä työtä laajasti ja koko muistiperhettä palvellen.
- Työ on vastuullista. On mielekästä, että voi vaikuttaa asioihin.
- Työssä on mahdollista
- kutsua myös omainen yksin käynnille
- antaa ensitietoa
- pitää ryhmiä omaisille ja/tai sairastuneille.
- hoitaa muistiasiakkaan ja hänen lähipiirinsä ”alusta loppuun”
- tuntea lähes kaikki oman alueensa muistiperheet
- reagoida nopeasti muistiperheen tarpeisiin ja ohjata alueen muiden palveluiden piiriin.
- tehdä yhteistyötä (mm. omaishoidonkoordinaattori, geriatri, muisti- ja omaishoitoyhdistys)
- Joillakin alueilla muistipolku toimii ja diagnoosin saa parhaimmassa tapauksessa kahdessa viikossa.
Nykytilan kartoituskeskustelujen jälkeen kaikilla halukkailla muistikoordinaattoreilla ja -hoitajilla oli mahdollisuus ilmoittaa halukkuudestaan jatkaa PROMuisti-verkoston kehittämistoimintaan osallistumista. Verkoston jäsenten lukumäärä on nyt 50 Varsinais-Suomesta ja 30 Satakunnasta.
Yhteisillä tavoitteilla palveluja kehittämään
Nykytilan kartoituksen jälkeen kutsuimme kesäkuussa kaikki verkoston jäsenet yhteiselle kehittämisristeilylle, mukana oli 26 verkoston jäsentä. Lisäksi tilaisuuteen oli kutsuttu mukaan Muistiluotsin Satakunnan ja Varsinais-Suomen Muistiaktiivit-vaikuttajaryhmien edustajat Mailis Linnola ja Seppo Rautanen, joilta kuulimme kaksi tärkeää omaispuheenvuoroa. Muistiluotsin omien puheenvuorojen lisäksi päivän aikana asiantuntijoina omaa ja oman alueensa muistityötä esittelivät verkoston jäsenet Satakunnan hyvinvointialueelta, Paraisilta ja Turusta. Päivä sisälsi paljon keskustelua, yhdessä jakamista, pohdintaa ja tukemista puolin ja toisin. Päivän aikana tuli hyvin selväksi, miten upeita, sitoutuneita ja osaavia alueen muistihoitajat ja -koordinaattorit ovat.
PROMuisti-verkoston toimintaa pidettiin jatkossakin erittäin tärkeänä. Se on monelle ainoa foorumi tavata muita kollegoita ja joka mahdollistaa yhteisen kehittämisen, Muistiluotsi-toiminnan asiakaslähtöiset tavoitteet verkostolle koettiin tärkeäksi ja niihin haluttiin sitoutua. Päivän lopuksi pohdittiin, mihin asioihin halutaan seuraavaksi paneutua yhdessä ja miten verkostotyötä jatketaan.
Yhteisiksi tavoitteiksi nousi:
- hyvinvointialueiden muistiasiakkaiden ja heidän perheidensä hoito- ja palveluketjujen selkiyttäminen ja muistihoitajien ja -koordinaattorien työn kehittäminen osana kokonaisuutta
- Varsinais-Suomen ja Satakunnan verkoston jäsenten keskinäinen tiedon jakaminen, tuki, toisilta oppiminen ja yhteinen kehittäminen
- työikäisten erityiskysymysten esille tuonti ja heidän asiakasohjauksensa sekä hoito- ja palveluketjujen yhteinen pohtiminen
Verkoston käytännön toiminnaksi sovittiin seuraavaa:
- Satakunnan ja Varsinais-Suomen verkoston jäsenet tapaavat yhdessä
- Verkostoon voivat liittyä kaikki alueen muistihoitajat ja -koordinaattorit sekä ne ammattilaiset, jotka mahdollisesti tekevät eri nimikkeellä vastaavaa työtä. (Muistiluotsilla on listoillaan myös muistiyhdyshenkilöitä, joille viestitään muilla tavoin Muistiluotsin ja yhdistysten toiminnasta)
- Verkosto tapaa keväisin lähitapaamisena vuorotellen molemmissa maakunnissa
- Verkosto tapaa syksyisin kahdessa erillisessä TEAMS-etätapaamisessa, jotka pyritään sijoittamaan samalle päivälle. Tapaamisissa on eri teema ja toisessa pyritään erityisesti yhteiseen keskusteluun ja jakamiseen.
- Verkoston tapaamiset eivät ole koulutustilaisuuksia. Verkosto on vuorovaikutteinen foorumi, jossa voi olla mukana teemallisia asiantuntijoita, mutta varsinainen yhteistyö ja kehittäminen kuuluu verkoston jäsenille. Muistiluotsi toimii yhteistyön ja kehittämisen mahdollistajana omien tavoitteidensa mukaisesti.
- Verkostolle perustetaan oma tiimi Varsinais-Suomen Muistiyhdistyksen TEAMS-tilille. Tiimiin tallennetaan verkoston kutsut, tapaamisten muistiot ja materiaalit. Tiimistä löytyvät myös asiakkaalle tarjolla olevat esitteet, mainokset ja muut tapahtumatiedot. Tiimistä löytyy myös verkoston jäsenten yhteystiedot keskinäistä vuorovaikutusta tukemaan. Yhteystietolistaa ei kuitenkaan tietosuojasyistä voi sellaisenaan jakaa eteenpäin.
Verkostopäivän arviointi
Verkostopäivään osallistuneista 90,4% osallistujista koki Muistiluotsin toiminnan tai yhteistyön kehittävän muistisairaiden palveluja tai asumista alueella paljon tai erittäin paljon. 90,4% vastaajista koki Muistiluotsin toiminnan myös tukevan muistisairasta ja/tai hänen läheistään osana toiminta-alueen palvelupolkua. Avoimissa vastauksissa Muistiluotsi koettiin tärkeäksi yhteistyön kehittäjäksi ja muistiperheiden tukijaksi. NPS (suositteluindeksi, kuinka todennäköisesti suosittelisit toimintaa muille vastaaville toimijoille) oli täydet +100.
Erityisinä onnistumisina verkostossa lueteltiin mm. asioiden jakamisen ja yhteistyön mahdollisuus, hyvät puheenvuorot, muihin tutustuminen, avun saaminen muilta ja omaisten puheenvuorot. Kehittämisideoissa toivottiin entistä useammin yhteisiä tapaamisia ja yhteistyötä sekä vielä enemmän aikaa vapaalle keskustelulle. Käytännön toiveena oli saada entistä paremmin esitteitä muistiyhdistysten toiminnasta asiakkaille jaettavaksi.
Verkosto jatkaa toimintaansa syksyllä 2023, jolloin etätapaamisten aiheina ovat molempien hyvinvointialueiden muistisairaiden henkilöiden hoito- ja palveluketjut sekä työikäisten muistiasiakkaiden ja heidän perheidensä asiakasohjaus.
25.8.2023
Aluejohtaja Minna Rosendahl, Varsinais-Suomen ja Satakunnan Muistiluotsi – asiantuntija- ja tukikeskus
Varsinais-Suomen Muistiyhdistys
Lisätietoa:
Aluesuunnittelija Sanna Kytölä, sanna.kytola@muistiturku.fi, p. 0401618438
Takaisin ajankohtaisiin